Κανόνας της ακολουθίας των χρόνων(Λατινικά Γ' Λυκείου)

                               ΚΑΝΟΝΑΣ ΤΗΣ ΑΚΟΛΟΥΘΙΑΣ ΤΩΝ ΧΡΟΝΩΝ

Στα Λατινικά εκτός του ότι δικαιολογούμε την έγκλιση με την οποία εκφέρεται η δευτερεύουσα πρόταση, δικαιολογούμε και τον χρόνο, όταν αυτή εκφέρεται με υποτακτική.

ΑΡΚΤΙΚΟΙ ΧΡΟΝΟΙ	ΙΣΤΟΡΙΚΟΙ ΧΡΟΝΟΙ
ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ	ΠΑΡΑΤΑΤΙΚΟΣ
ΜΕΛΛΟΝΤΑΣ	ΥΠΕΡΣΥΝΤΕΛΙΚΟΣ
ΣΥΝΤΕΛ. ΜΕΛΛΟΝΤΑΣ	ΠΑΡΑΚΕΙΜΕΝΟΣ (με σημασία Αορίστου)
ΠΑΡΑΚΕΙΜΕΝΟΣ (με σημασία Ενεστώτα)

ΚΥΡΙΑ ΠΡΟΤΑΣΗ (ΧΡΟΝΟΣ ΚΥΡΙΑΣ)	ΔΕΥΤΕΡΕΥΟΥΣΑ ΠΡΟΤΑΣΗ (πάντα ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΗ) (ΧΡΟΝΟΣ ΔΕΥΤ/ΟΥΣΑΣ)
1. ΣΥΓΧΡΟΝΟ ΣΤΟ ΠΑΡΟΝ
ΑΡΚΤΙΚΟΣ ΧΡΟΝΟΣ	ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ
2. ΣΥΓΧΡΟΝΟ ΣΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ
ΙΣΤΟΡΙΚΟΣ ΧΡΟΝΟΣ	ΠΑΡΑΤΑΤΙΚΟΣ
3. ΠΡΟΤΕΡΟΧΡΟΝΟ ΣΤΟ ΠΑΡΟΝ
ΑΡΚΤΙΚΟΣ ΧΡΟΝΟΣ	ΠΑΡΑΚΕΙΜΕΝΟΣ
4. ΠΡΟΤΕΡΟΧΡΟΝΟ ΣΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ
ΙΣΤΟΡΙΚΟΣ ΧΡΟΝΟΣ	ΥΠΕΡΣΥΝΤΕΛΙΚΟΣ
5. ΥΣΤΕΡΟΧΡΟΝΟ ΣΤΟ ΠΑΡΟΝ
ΑΡΚΤΙΚΟΣ ΧΡΟΝΟΣ	ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗΣ ΠΕΡΙΦΡΑΣΤΙΚΗΣ ΣΥΖΥΓΙΑΣ
6. ΥΣΤΕΡΟΧΡΟΝΟ ΣΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ
ΙΣΤΟΡΙΚΟΣ ΧΡΟΝΟΣ	ΠΑΡΑΤΑΤΙΚΟΣ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗΣ ΠΕΡΙΦΡΑΣΤΙΚΗΣ ΣΥΖΥΓΙΑΣ

                           ΙΔΙΟΜΟΡΦΙΑ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΑΚΟΛΟΥΘΙΑ ΤΩΝ ΧΡΟΝΩΝ

Ιδιόμορφη ακολουθία χρόνων παρουσιάζουν οι: 1) ΤΕΛΙΚΕΣ, 2)ΒΟΥΛΗΤΙΚΕΣ, 3)ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΙΚΕΣ, 4) ΕΝΔΟΙΑΣΤΙΚΕΣ και 5) ΟΙ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΤΟΥ QUOMINUS/QUIN.

 Οι προτάσεις αυτές εκφέρονται μόνο με Υποτακτική Ενεστώτα (αν εξαρτώνται από ρήμα αρκτικού χρόνου) ή με Υποτακτική Παρατατικού (αν εξαρτώνται από ρήμα ιστορικού χρόνου), διότι ο σκοπός, η βούληση, το συμπέρασμα και ο φόβος είναι ιδωμένα τη στιγμή που εμφανίζονται στο μυαλό του ομιλητή (συγχρονισμός της κύριας με τη δευτερεύουσα πρόταση) κι όχι τη στιγμή της πραγματοποίησής τους.

Παρατήρηση

Οι συμπερασματικές και οι ενδοιαστικές προτάσεις μπορεί να εκφέρονται και με Υποτακτική Παρακειμένου, όταν το συμπέρασμα ή ο φόβος δηλώνονται ως εξακριβωμένο γεγονός.

Ειδικότερα:

ΚΥΡΙΑ	ΔΕΥΤΕΡΕΥΟΥΣΑ (με ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΗ)	ΕΚΦΡΑΖΕΤΑΙ
1. ΑΡΚΤΙΚΟΣ     ΙΣΤΟΡΙΚΟΣ	ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ ΠΑΡΑΤΑΤΙΚΟΣ	ΣΚΟΠΟΣ ΣΤΟ ΠΑΡΟΝ(ΣΥΓΧΡΟΝΟ) ΣΚΟΠΟΣ ΣΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ(ΣΥΓΧΡΟΝΟ)
2. ΑΡΚΤΙΚΟΣ     ΙΣΤΟΡΙΚΟΣ	ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ ΠΑΡΑΤΑΤΙΚΟΣ	ΕΠΙΘΥΜΙΑ ΣΤΟ ΠΑΡΟΝ(ΣΥΓΧΡΟΝΟ) ΕΠΙΘΥΜΙΑ ΣΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ(ΣΥΓΧΡΟΝΟ)
3. ΑΡΚΤΙΚΟΣ     ΙΣΤΟΡΙΚΟΣ	ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ ΠΑΡΑΤΑΤΙΚΟΣ	ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ ΣΤΟ ΠΑΡΟΝ(ΣΥΓΧΡΟΝΟ) ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ ΣΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ(ΣΥΓΧΡΟΝΟ)
4. ΑΡΚΤΙΚΟΣ     ΙΣΤΟΡΙΚΟΣ	ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ ΠΑΡΑΤΑΤΙΚΟΣ	ΦΟΒΟΣ ΣΤΟ ΠΑΡΟΝ(ΣΥΓΧΡΟΝΟ) ΦΟΒΟΣ ΣΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ(ΣΥΓΧΡΟΝΟ)
5. ΑΡΚΤΙΚΟΣ     ΙΣΤΟΡΙΚΟΣ	ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ ΠΑΡΑΤΑΤΙΚΟΣ	ΕΜΠΟΔΙΟ ΣΤΟ ΠΑΡΟΝ(ΣΥΓΧΡΟΝΟ) ΕΜΠΟΔΙΟ ΣΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ(ΣΥΓΧΡΟΝΟ)